چگونه لکه‌ی خونِ خشک‌شده را از روی پارچه پاک کنیم

به‌طور مشارکتی نوشته شده با همکاری Elias Weston

با این که لکه‌های خون از روی پارچه وقتی که هنوز خشک نشده آسان‌تر پاک می‌شوند، اما باز هم می‌توان لکه‌ی خونی را که خشک شده از روی پارچه پاک کرد. فقط باید خیلی زود دست‌به‌کار شوی و تا زمانی که لکه به‌طور کامل از بین نرفته از شست‌وشو و خشک‌کردن پارچه اجتناب کنی.

روش 1

روش 1 از 5:
چنگ‌زدن پارچه در آب و صابون

1
این روش ابتدایی را در وهله‌ی اول برای پارچه‌های کتان و نخی استفاده کن. این روش به ابزار خاصی نیاز ندارد، فقط باید مدت قابل‌توجهی پارچه را با دستانت چنگ بزنی و روی هم بسابی. این کار به‌طور مشخص برای لکه‌هایی که روی پارچه‌های کتان هستند مناسب است. پارچه‌هایی که سطح آن‌ها از گلوله‌های ریز و حبابی‌شکل تشکیل شده، نیازمند زمان بیش‌تر و شست‌وشوی آرام‌تری هستند. پارچه‌های دارای پشم و الیاف مصنوعی از جمله‌ی این نوع پارچه‌ها هستند.
2
پارچه را پشت‌ورو کن طوری که لکه رو به پایین باشد. در چنین حالتی، آب از پشت به لکه پاشیده می‌شود و ذرات آن را به بیرون فشار می‌دهد و از پارچه جدا می‌کند. شستن لکه به این حالت مؤثرتر از حالتی است که آب را مستقیم روی لکه بگیری.^{[۱]
X
منبع تحقیقات}
- ممکن است لازم باشد کل لباس را پشت‌ورو کنی تا به نقطه‌ی موردنظر دسترسی داشته باشی.
3
لکه را با آب سرد بشوی. غالباً لکه‌های قدیمی هم به‌طور کامل در بافت پارچه نفوذ نکرده‌اند، بنابراین سعی کن اول از قسمت‌هایی شروع کنی که خیلی شُل‌تر به سطح پارچه چسبیده‌اند. آب سرد را با فشار به پشت پارچه بگیر تا لکه را از لابه‌لای بافت پارچه به بیرون هل بدهد. جریان آب را چند دقیقه روی آن ناحیه نگه دار تا لکه حداقل کم‌رنگ بشود.
- هشدار: هرگز لکه‌ی خون را با آب گرم یا داغ نشوی، چون با این کار ممکن است خون در الیاف پارچه به‌طور دائم ماندگار شود.^{[۲]
  X
  منبع تحقیقات}
4
روی لکه صابون بکش. پارچه را برگردان تا لکه رو به بیرون باشد. قالب صابون را روی لکه بکش تا کف کند. می‌توانی از هر نوع صابونی برای این کار استفاده کنی، اما انواع صابون‌های سنتی و رخت‌شویی از صابون‌های دست‌شویی مؤثرتر هستند.
5
ناحیه‌ی لکه‌شده را با هر دو دستت بگیر. دو طرف لکه را بگیر و روی هم بگذار و محکم روی هم بساب. هر طرف را با یک دستت بگیر تا بهتر بتوانی آن‌ها را روی هم بسابی.
6
لکه را روی خودش بساب. دو طرف پارچه را بگیر طوری که سطح لکه در هر دو طرف به شکل نصف‌شده مقابل هم قرار بگیرند. قسمت لکه‌شده را محکم یا اگر پارچه ظریف است، آرام و با سرعت روی هم بساب. اصطکاکی که ایجاد می‌شود کم‌کم رنگ خون را کم‌رنگ می‌کند و خون به‌جای اینکه به پارچه بچسبد با کف از پارچه شسته می‌شود.
- پوشیدن دستکش کمک می‌کند تا پوست دست ترک نخورد یا قرمز نشود. دستکش‌های جذبی لاتکسی یا نیتریلی ممکن است گرفتن پارچه با دست را سخت کنند یا مانع فعالیت آزاد دست بشوند.
7
مرتب آب و صابون را عوض کن و سابیدن را ادامه بده. اگر پارچه در حال خشک‌شدن بود و کف و صابونش کم شد، پارچه را خیس کن و دوباره صابون بزن. همه‌ی قسمت‌های لکه‌دار را به همین شیوه بشوی تا از بین بروند. اگر بعد از ۵ تا ۱۰ دقیقه شست‌وشو متوجه شدی که این کارها نتیجه نداد، پارچه را محکم‌تر بساب یا روش بعدی را امتحان کن.

روش 2

روش 2 از 5:
استفاده از نرم‌کننده‌ی گوشت

1
از این ماده می‌توانی برای هر نوع پارچه‌ای استفاده کنی، اما موقع استفاده از آن برای پارچه‌های ابریشمی و پشمی مراقب باش. پودر نرم‌کننده‌ی گوشت در مغازه‌های خواروبارفروشی فروخته می‌شود. این ماده می‌تواند بافت پروتئین موجود در لکه‌ی خون را از بین ببرد. کارشناسان صنعت ابریشم معتقدند نرم‌کننده‌های گوشت می‌توانند بافت پارچه‌های ابریشمی و پشمی را نیز تحت تأثیر قرار بدهند یا آن‌ها را هم تجزیه کنند.^{[۳]
X
منبع تحقیقات} این روش را اول روی گوشه‌ی پنهانی از پارچه امتحان کن تا ببینی پارچه آسیب می‌بیند یا نه.
2
نرم‌کننده‌ی گوشت را خیس کن. حدود ۱۵ میلی‌لیتر (۱ قاشق غذاخوری) نرم‌کننده‌ی گوشت بدون ادویه را ‌در یک کاسه بریز و بعد هم‌زمان که کم‌کم آب به آن اضافه می‌کنی، مواد را هم بزن تا شکلی چسبناک و سفت به خود بگیرد.
- از انواع نرم‌کننده‌های گوشت ادویه‌دار استفاده نکن، چون ممکن است لکه‌ی ادویه‌ها هم روی پارچه بماند.
3
ماده‌ای را که آماده کرده‌ای آرام روی پارچه بکش. نرم‌کننده را روی لکه‌ی خون خشک‌شده پخش کن و با انگشتانت روی آن را بساب. مهلت بده مواد نرم‌کننده روی آن قسمت به‌مدت ۱ ساعت بماند.
4
قبل از این که پارچه را بشویی، مواد نرم‌کننده را تمیز کن. بعد از گذشت ۱ ساعت، مواد نرم‌کننده را با آب سرد بشوی. پارچه را مثل همیشه بشوی، اما آن را روی بند آویزان کن تا با جریان هوا خشک شود و از خشک‌کننده‌هایی مثل اتو و خشک‌کننده‌های برقی استفاده نکن، چون ممکن است گرما موجب شود اثرات لکه به‌طور دائمی روی پارچه ماندگار شود.

روش 3

روش 3 از 5:
با استفاده از پاک‌کننده‌ی آنزیمی

1
از این روش برای پارچه‌های پشمی یا ابریشمی استفاده نکن. پاک‌کننده‌های آنزیمی پروتئین‌هایی که لکه ایجاد می‌کنند را تجزیه می‌کنند. چون پروتئین باعث می‌شود لکه‌ی خون بین بافت‌های پارچه گیر کند، پا‌ک‌کننده‌ی آنزیمی به‌طور مؤثر می‌تواند آن‌ها را از بافت پارچه جدا کند. باید در نظر داشته باشی که پشم و پارچه از پروتئین ساخته شده‌اند و اگر در معرض مواد آنزیمی قرار بگیرند، ممکن است شکافته شوند.^{[۴]
X
منبع تحقیقات}
2
یک نوع نرم‌کننده‌ی آنزیمی پیدا کن. اگر پیداکردن پاک‌کننده‌ی "آنزیمی" مشکل است، از انواع شوینده‌های "طبیعی" یا "زیستی" یا از فرآورده‌های رخت‌شویی تجزیه‌شدنی که قابل‌برگشت به چرخه‌ی طبیعت هستند هم می‌توانی استفاده کنی.^{[۵]
X
منبع تحقیقات}
- انواع شوینده‌های آنزیم‌دار را می‌توانی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ خریداری کنی.
3
پارچه را با فشار آب سرد بشوی تا بخشی از خون خشک‌شده از بین برود. با ناخن یا یک چاقوی کُند روی لکه‌ی خون را بساب تا از پارچه جدا بشود.
4
پارچه را با آب سرد و شوینده‌ی آنزیمی خیس کن. مقدار ۱۲۰ میلی‌لیتر (۱/۲ پیمانه) از شوینده را داخل یک لگن پر از آب سرد حل کن و بعد پارچه را کاملاً در محلول خیس کن. مدت خیس‌خوردن پارچه به عمر لکه و قدرت شوینده بستگی دارد. اجازه بده که پارچه برای حداقل ۱ یا حداکثر تا ۸ ساعت خیس بخورد.
- اگر خواستی می‌توانی قبل از خیس‌کردن پارچه با استفاده از یک مسواک شوینده را به داخل بافت پارچه نفوذ بدهی.
5
پارچه را بشوی و بگذار خشک شود. پارچه را همین‌طور معمولی بشوی، اما آن را داخل خشک‌کن نگذار چون ممکن است باعث شود لکه‌ی خون به‌طور دائم روی پارچه بماند. اجازه بده پارچه کاملاً خشک شود و بعد بررسی کن که لکه همچنان باقی مانده یا نه.

روش 4

روش 4 از 5:
با استفاده از آب‌لیمو و نور آفتاب

1
از این روش در آب‌وهوای آفتابی استفاده کن. در این روش هم از مواد و ابزار مشابه استفاده می‌شود، اما برای اتمام کار به نور خورشید نیاز است. همچنین باید مدتی را منتظر بمانی تا پارچه به‌طور طبیعی و با جریان هوا خشک شود که این امر خودبه‌خود باعث افزایش زمان آن نسبت به روش‌های دیگر می‌شود.
- هشدار: آب‌لیمو و آفتاب می‌توانند به بافت پارچه‌های ظریف خصوصاً جنس ابریشمی آسیب بزنند.
2
پارچه‌ی لکه‌دار را در آب سرد خیس کن. پارچه را برای چند دقیقه داخل آب لگن خیس کن و اجازه بده تا زمانی که سایر مواد و لوازمی را که نیاز داری آماده می‌کنی، پارچه کاملاً خیس بخورد. آب‌لیمو، نمک و کیسه‌ی پلاستیکی به اندازه‌ی کافی بزرگ که بتوانی لباس را داخل آن بگذاری، از جمله‌ی این موارد هستند.^{[۶]
X
منبع تحقیقات}
3
لباس را خیلی آرام بچلان و بعد آن را داخل کیسه بگذار. با چلاندن خیسی لباس را بگیر و بعد آن را باز کن و داخل یک کیسه‌ی بزرگ پلاستیکی بگذار. بهتر است کیسه از نوعی باشد که به‌آسانی بتوانی آن را باز و بسته کنی.
4
آب‌لیمو و نمک را اضافه کن. حدود ۵۰۰ میلی‌لیتر (۲ فنجان) آب‌لیمو و ۱۲۰ میلی‌لیتر (۱/۲ فنجان) نمک داخل کیسه بریز.
5
پارچه را چنگ بزن. محتوای کیسه‌ی بسته را با تمرکز بر ناحیه‌ی لکه‌دار روی هم فشار بده تا آب‌لیمو به بافت پارچه نفوذ کند. نمک در آب حل می‌شود و کمک می‌کند تا آب‌لیمو به داخل پارچه برود یا این‌که خود نمک باعث محو شدن لکه می‌شود.
6
پارچه را بعد از ده دقیقه از کیسه بیرون بیاور. اجازه بده کیسه برای مدت ده دقیقه به‌حال خود بماند. پارچه را از داخل کیسه بیرون بیاور و با فشردن پارچه آب‌لیمو را از پارچه بگیر.
7
پارچه را زیر نور خورشید خشک کن. پارچه را روی بند رخت یا یک سطح صاف پهن کن و بگذار خشک شود. این کار را در زیر نور آفتاب انجام بده و در جلوی خشک‌کن حرارتی انجام نده. وقتی که پارچه خشک شد، ممکن است کمی سفت به نظر بیاید، اما دفعه‌ی بعد که آن را به‌طور عادی بشویی، باید نرم شود.
8
لباس را با آب بشوی. اگر لکه‌ی خون با این روش پاک شد، لباس را بار دیگر با آب بشوی تا اثرات آب‌لیمو و نمک از بین برود. اگر لکه‌ی خون همچنان باقی مانده، لباس را خیس کن و دوباره زیر آفتاب پهن کن تا خشک شود.

روش 5

روش 5 از 5:
استفاده از روش‌های قوی‌تر

1
آسیب‌های این روش را درک کن. موادی که در این روش استفاده می‌شود از انواع قوی لکه‌بَرها هستند. برای همین، قدرت آن‌ها ممکن است موجب رنگ‌پریدگی پارچه یا آسیب دائمی در الیاف پارچه بشود. این روش بهترین گزینه برای پارچه‌های سفیدرنگ و غیرظریف است. اگر از روش‌های دیگر نتیجه نگرفتی می‌توانی از این روش به‌عنوان آخرین چاره استفاده کنی.
2
اول این روش را در یک گوشه‌ی کوچک لباس امتحان کن. وقتی که یکی از روش‌های زیر را انتخاب کردی، با استفاده از پنبه یا دستمال کاغذی روی یک گوشه‌ی کوچک و پنهان لباس امتحان کن. لباس را ۵ تا ۱۰ دقیقه به حال خود رها کن تا ببینی اثری از لکه روی پارچه می‌ماند یا نه.
3
از سرکه‌ی سفید استفاده کن. سرکه معمولاً به‌اندازه‌ی سایر مواد قوی نیست، اما همچنان می‌تواند به پارچه آسیب بزند. لباس لکه‌دار را به‌مدت حدوداً ۳۰ دقیقه در سرکه‌ی سفید خیس کن و بعد فشار آب سرد را روی آن بگیر و با نوک انگشت روی لکه را بساب.^{[۷]
X
منبع تحقیقات} اگر لکه به مقدار قابل توجهی از بین رفت، این کار را تکرار کن.
4
آب‌اکسیژنه را امتحان کن. آب‌اکسیژنه‌ی ۳٪ را که غلظت مرسوم آن در بازار است، می‌توانی به‌طور مستقیم روی لکه بریزی یا پنبه‌ی آغشته به آن را روی لکه بکشی. توجه داشته باش که این کار ممکن است رنگ پارچه را کمی سفید کند. پارچه را به‌مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه در محیطی تاریک نگه دار چون نور آب‌اکسیژنه را تجزیه می‌کند. بعد با استفاده از اسفنج یا پارچه آن را خشک کن.^{[۸]
X
منبع تحقیقات}
5
ترکیبات آمونیاک را امتحان کن. از محلول "آمونیاک خانگی" یا "آمونیوم هیدروکسید" که به‌عنوان شوینده فروخته می‌شود استفاده کن. این حلال‌ها را با نسبت برابر با آب مخلوط کن و ناحیه‌ی لکه‌دار را به‌مدت ۱۵ دقیقه در محلول قرار بده و بعد آب بکش. اگر در گوشه‌ای که داری محلول را روی آن تست می‌کنی آثار آسیب پیدا شد، می‌توانی محلول را با مقدار بیش‌تری آب رقیق‌تر کنی، به این صورت که ۱۵ میلی‌لیتر (۱ قاشق غذاخوری) آمونیاک خانگی، ۱ لیتر آب و یک قطره مایع دست‌شویی را با هم مخلوط کن.^{[۹]
X
منبع تحقیقات}
- هشدار: محلول آمونیاک می‌تواند به بافت پروتئینی ابریشم یا پنبه آسیب بزند.
- محلول آمونیاک خانگی از حدود ۵ تا ۱۰٪ آمونیاک و ۹۰ تا ۹۵٪ آب تشکیل شده است.^{[۱۰]
  X
  منبع تحقیقات} ترکیبات قوی‌تر آمونیاک، خوردگی بیش‌تری در الیاف پارچه ایجاد می‌کنند و باید رقیق‌تر شوند.

نکات

قبل از این‌که این روش‌ها را روی تمام پارچه امتحان کنی، حتماً آن را روی قسمت کوچکی امتحان کن و نتیجه را ببین تا مطمئن شوی رنگ یا بافت پارچه آسیب نمی‌بیند.
از بعضی از این روش‌ها برای پاک‌کردن لکه‌ی خون خشک‌شده روی قالیچه و پارچه‌ی مبل هم می‌توان استفاده کرد. به‌جای این که آن‌ها را خیس کنی، کمی مرطوب کن چون آب اضافی هم می‌تواند به آن‌ها آسیب بزند.
اگر بخواهی اثر مایع سفیدکننده روی پارچه نماند، می‌توانی ۱/۴ آب‌اکسیژینه را با ۳/۴ آب ترکیب کنی.

هشدارها

تا زمانی که مطمئن نشدی لکه‌ی خون از روی پارچه پاک شده، آن را درون خشک‌کن نگذار. گرمای خشک‌کن ممکن است باعث شود لکه‌ی خون روی پارچه به‌طور دائم بماند.
زمانی که می‌خواهی خونی را که متعلق به تو نیست پاک کنی، دستکش بپوش. این کار برای جلوگیری از انتقال عفونت‌های خونی می‌تواند مؤثر باشد.
هرگز محلول آمونیاک را با سفیدکننده‌هایی مثل وایتکس مخلوط نکن چون این کار می‌تواند گازهای سمی و خطرناک ایجاد کند.