چگونه زبانمان را تمیز کنیم

به‌طور مشارکتی نوشته شده با همکاری Tu Anh Vu, DMD

بیشترین تعداد باکتری‌های دهانی روی زبان قرار دارند ولی متأسفانه بسیاری از افراد برای تمیز‌کردن زبان خود وقت کافی نمی‌گذارند. عدم‌رعایت نظافت زبان می‌تواند اثرات منفی زیادی داشته باشد. با تمیز‌کردن زبان می‌توانی از بوی بد دهان، پوسیدگی دندان‌ها و رنگ بد زبان جلوگیری کنی. سعی کن بهداشت زبان را به‌درستی رعایت کنی.

بخش 1

بخش 1 از 3:

شناخت زبان

1
زبان خودت را بررسی کن. به‌ بخش‌های مختلف زبان توجه کن. سطح زبان صاف نیست و تمام برجستگی‌ها و شکاف‌های روی آن می‌توانند باکتری‌ها را جذب کنند. نیمی از باکتری‌های دهان روی زبان زندگی می‌کنند. این باکتری‌ها می‌توانند یک لایه‌ی نازک روی زبان تشکیل دهند و مشکلات و بیماری‌های مختلفی را ایجاد کنند. زبان باید صورتی باشد و اگر چنین نیست باید مشکل آن بررسی و برطرف شود. در صورت مشاهده‌ی علائم زیر، حتماً به دندان‌پزشک مراجعه کن:^{[۱]
X
منبع قابل‌اعتماد

National Health Service (UK)

منبع}
- تغییر رنگ زبان که نگران‌کننده به نظر می‌رسد.
- بیشتر از دو هفته است که یک لایه‌ی پوششی روی زبان تشکیل شده است.
- احساس درد در زبان که بهتر نمی‌شود.
- وجود نواحی سفید یا لکه‌دار روی سطح زبان.
2
فواید تمیز‌کردن زبان را بدان. در صورت استفاده از دهان‌شویه نه‌تنها می‌توانی بوی بد دهان را کاهش دهی، بلکه می‌توانی بافتی را که باعث رشد بیش از حد پرز روی زبان می‌شود، از بین ببری. ^{[۲]
X
منبع تحقیقات} دهان‌شویه باکتری‌هایی را که باعث پوسیدگی دندان می‌شوند از بین می‌برد. بهداشت نا‌مناسب دهان‌ و‌ دندان با انواع بیماری‌ها و مشکلات سلامتی همراه است و این بهداشت شامل نظافت زبان نیز می‌شود.
- تمیز‌کردن زبان باکتری‌های مضری را که باعث پوسیدگی دندان می‌شوند، کنترل می‌کند.
- از بوی بد دهان جلوگیری می‌کند.
- حس چشایی را بهبود می‌دهد.
- باعث می‌شود هنگام لبخند‌زدن یا خندیدن جذاب‌تر به نظر برسی.
3
با دندان‌پزشک خودت مشورت کن. او می‌تواند به‌‌طور کامل به سؤالات تو پاسخ بدهد. هنگام معاینه سوال‌هایت را بپرس. هیچ‌کس نمی‌تواند به‌جای یک دندان‌پزشک متخصص به مشکلات تو رسیدگی کند. دندان‌پزشک همچنین به سؤالات خاصی که درمورد سلامتی داری پاسخ خواهد داد.

بخش 2

بخش 2 از 3:

انتخاب ابزار

1
یک تمیز‌کننده‌ی زبان مناسب انتخاب کن. تمیز‌کننده‌های زبان انواع مختلفی دارند. اسکریپر یا همان زبان‌پاک‌کن یکی از متداول‌ترین آن‌ها است. مسواک زبان نیز اگر‌چه ابزار جدیدی است ولی استفاده از آن رایج است. “پاک‌کننده‌های زبان“ نیز ابزار‌های متداولی هستند که سری برجسته‌ی نرم آن‌ها روی سطح زبان کشیده می‌شود.
- تحقیقات نشان داده است که زبان‌پاک‌کن‌ها و مسواک‌های مخصوص زبان به یک اندازه در کاهش پلاک‌های دندانی مؤثر هستند.^{[۳]
  X
  منبع قابل‌اعتماد
  
  PubMed Central
  
  منبع}
- بعضی از زبان‌پاک‌کن‌ها به‌صورت زبان‌شوی-مسواک هستند و علاوه بر تمیزکردن زبان، امکان مسواک‌زدن را هم فراهم می‌کنند.
- همچنین می‌توانی از مسواک دندان برای تمیز‌کردن زبانت استفاده کنی. کافیست زبان را نیز مشابه مسواک دندان‌، مسواک بزنی.
2
جنس زبان‌پاک‌کن را انتخاب کن. زبان‌پاک‌کن‌ها از مواد مختلفی ساخته می‌شوند. فلز، پلاستیک و سیلیکون از موادی هستند که معمولاً استفاده می‌شوند. ممکن است هر‌کدام از آنها برایت مناسب‌تر باشند بنابراین تعدادی از آن‌ها را امتحان کن.
- استیل ضد‌زنگ و مس دو فلز پرکاربرد هستند که معمولاً مورد‌استفاده قرار می‌گیرند. زبان‌پاک‌کن‌هایی را که از این دو نوع فلز ساخته شده‌اند،‌ می‌توانی به‌راحتی داخل آب گرم قرار بدهی و ضد‌عفونی کنی.
- زبان‌پاک‌کن‌های پلاستیکی ارزان‌تر هستند اما دوام چندانی ندارند و باید مرتباً تعویض شوند.
- زبان‌پاک‌کن‌های سیلیکونی کمک می‌کنند زبان راحت‌تر تمیز شود.
3
مارک‌های مختلف را مقایسه کن. بسیاری از شرکت‌ها محصولات مشابهی را تولید می‌کنند پس بهتر است به تفاوت‌های کوچک بین آن‌ها توجه کنی. قبل از خرید، قیمت،‌ شکل و ظاهر و نظرات کاربران دیگر را در اینترنت جست‌وجو کن. هنگام خرید از فروشنده بپرس کدام مارک محبوب‌تر است.
4
زبان‌پاک‌کن مورد‌نظرت را بخر. ابزار‌های پاک‌کننده‌ی زبان در اکثر سوپر‌مارکت‌ها و داروخانه‌ها موجود است. می‌توانی زبان‌پاک‌کن مورد‌نظرت را به‌راحتی از فروشگاه بخری یا آنلاین سفارش بدهی. نوع مسی خمیده‌ی آن یکی از گزینه‌های ساده و بسیار مؤثر و با‌دوام است. می‌توانی در این خصوص از دندان‌پزشک خودت راهنمایی بخواهی.

بخش 3

بخش 3 از 3:

تمیز‌‌کردن زبان

1
زبانت را بیرون بیاور. به این ترتیب می‌توانی به تمام قسمت‌های زبان دسترسی داشته باشی و آن را تا‌حد‌امکان تمیز کنی. بیرون‌آوردن زبان مانع از ایجاد حالت تهوع می‌شود.
2
زبانت را از عقب به جلو تمیز کن یا مسواک بزن. این مرحله را بار‌ها و بار‌ها انجام بده. بهتر است این کار را صبح‌ها و قبل از خوردن یا نوشیدن چیزی انجام بدهی. توصیه می‌شود این کار را حداقل دو بار در روز، هنگام مسواک‌زدن دندان‌هایت انجام بدهی. ^{[4]
X
منبع قابل‌اعتماد

Mayo Clinic

منبع}
- آلودگی‌های زبان روی زبان‌پاک‌کن جمع می‌شود. زبان‌پاک‌کن را بشوی و تمام قسمت‌های زبانت را با همین روش تمیز کن.
- زبانت را به‌آرامی تمیز کن. زبان‌پاک‌کن را روی زبانت خیلی فشار نده و التهاب یا زخم ایجاد نکن.
- زبانت را از سمت عقب به جلو تمیز کن.
- این کار را به‌آرامی و باحوصله انجام بده.
3
دهانت را بشوی. از دهان‌شویه استفاده کن تا باقی‌مانده‌ی ذرات از دهانت خارج شوند و نفست تازه شود.^{[5]
X
منبع تحقیقات} سعی کن دهان‌شویه را داخل دهانت بچرخانی تا زبانت کاملاً شسته شود.
- دهان‌شویه‌های حاوی الکل می‌توانند باعث خشکی دهان شوند.
- در شرایط خاص و حاد، از دهان‌شویه‌های آب‌اکسیژنه استفاده کن.
4
این کار را به یک عادت تبدیل کن. حالا که زبان‌پاک‌کن موردنظرت را تهیه‌ کرده‌ای و نحوه‌ی استفاده از آن را یاد گرفته‌ای، هر روز زبانت را تمیز کن. انجام این کار خیلی مهم است و بهتر است نظافت زبان را به یک عادت روزانه تبدیل کنی.

نکات

قاشق چای‌خوری هم می‌تواند نقش زبان‌پاک‌کن را ایفا کند.
در‌ صورت تمایل می‌توانی از مسواک دندان استفاده کنی ولی توجه داشته باش که باید مسواک را فقط از داخل به‌سمت نوک زبان حرکت بدهی زیرا در غیر این صورت آلودگی‌‌ دوباره روی زبان بر‌می‌گردد. همان مراحل بالا را انجام بده. حتماً از مسواک نرم استفاده کن تا زبانت آسیب نبیند. ممکن است مسواک دندان نتواند زبان را آن‌گونه که باید تمیز کند زیرا برس مسواک برای تمیز‌کردن مینای سخت دندان طراحی شده است و نه ماهیچه‌ی نرم زبان. البته مسواک می‌تواند برای بعضی از افراد گزینه‌ی بهتری نسبت به زبان‌پاک‌کن باشد.
تمیزکردن زبان با مسواک به از‌بین‌رفتن باکتری‌ها کمک می‌کند. اگر شکاف‌های زیادی روی زبانت است، انجام این کار به بهبود ترک‌های روی زبان کمک زیادی می‌کند.
در انتخاب دهان‌شویه دقت کن. اگرچه اکثر دهان‌شویه‌ها مؤثر هستند اما گاهی اوقات خطرات آن بیشتر از فواید آن است زیر می‌تواند باعث سوزش و تحریک زبان/جوانه‌های چشایی شود و آن‌ها را ملتهب کند. از دهان‌شویه‌های ملایم استفاده کن.
از دهان‌شویه‌های حاوی الکل استفاده نکن زیرا در برخی افراد باعث تحریک قسمت داخلی زبان می‌شوند.
اگر معمولاً از دهان نفس می‌کشی،‌ موقع تمیز‌کردن زبان از بینی نفس بکش تا حالت تهوع نگیری.